Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii w związku z ogniskiem pryszczycy w Niemczech

W związku z wykryciem choroby, władze Brandenburgii natychmiast wprowadziły 72-godzinny zakaz przemieszczeń zwierząt, który obowiązuje od 11 stycznia. Wyznaczone zostały strefy objęte ograniczeniami: obszar zapowietrzony o promieniu 3 km od ogniska oraz obszar zagrożony o promieniu 10 km. Dodatkowo rozpoczęto dochodzenie epidemiologiczne w celu ustalenia źródła zakażenia. Na terenie zapowietrzonym, w promieniu 1 km od ogniska, uśmiercono wszystkie zwierzęta wrażliwe na pryszczycę.

Pryszczyca (Foot and Mouth Disease – FMD) to wysoce zakaźna choroba wirusowa zwierząt parzystokopytnych, zarówno dzikich, jak i domowych. Choroba ta wywołana jest przez wirus z rodzaju Aphtovirus, należący do rodziny Picornaviridae. Zakażeniu szczególnie podatne są bydło, świnie, owce i kozy. FMD może prowadzić do poważnych strat ekonomicznych w przemyśle mięsnym i hodowli, a w przypadku wykrycia choroby w stadzie, władze zmuszone są do jego likwidacji. Choć choroba nie stanowi zagrożenia dla ludzi, jej skutki dla branży zwierzęcej mogą być katastrofalne.

Wirus pryszczycy rozprzestrzenia się na różne sposoby. Zakażone zwierzęta wydalają wirus z wydychanym powietrzem, wydzielinami oraz wydalinami. Największa koncentracja wirusa znajduje się w płynach surowiczych i nabłonku w pęcherzach. Zwierzęta mogą pozostawać nosicielami wirusa przez długi czas, nawet do kilku lat.

Źródła zakażenia obejmują:

• zakażone zwierzęta,
• ślinę, mleko, kał, paszę, wodę, żłoby, podłogi, pastwiska, skórę, wełnę,
• mięso i przetwory mięsne niepoddane odpowiedniej obróbce,
• nasienie i zarodki,
• wektory mechaniczne, takie jak środki transportu, narzędzia i sprzęt używany przy pracy ze zwierzętami, ręce, odzież, obuwie obsługi, gryzonie, ptaki oraz odpady kuchenne.

W celu ochrony stada przed pryszczycą, należy przestrzegać zasad bioasekuracji, a zwierzęta wprowadzane do stad muszą pochodzić z wiarygodnych źródeł i być odpowiednio oznakowane. W przypadku zwierząt sprowadzanych z innych krajów, konieczne jest posiadanie świadectwa zdrowia, które potwierdza ich status zdrowotny.

W Polsce ostatni przypadek pryszczycy stwierdzono w 1971 roku, a kraj ten jest uznawany przez Światową Organizację Zdrowia Zwierząt (WOAH) za wolny od tej choroby. Niemniej jednak, w związku z sytuacją epidemiologiczną w Niemczech, wprowadzono wzmożoną kontrolę transportu zwierząt wjeżdżających na teren Polski, zwłaszcza w województwach graniczących z Niemcami. Kontrole są prowadzone przez służby takie jak Policja, Straż Graniczna, Inspekcja Transportu Drogowego, Krajowa Administracja Skarbowa oraz Inspekcję Weterynaryjną. Niedopełnienie wymogów, w tym brak odpowiedniej dokumentacji, może prowadzić do zakazu dalszego transportu zwierząt, a także do nakazu ich uśmiercenia.

Obecna sytuacja pokazuje, jak ważne jest przestrzeganie zasad bioasekuracji i ścisła kontrola w transporcie zwierząt, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się tej groźnej choroby.

– Zwierzęta wprowadzane do stada muszą pochodzić z wiadomego źródła, muszą być oznakowane, w przypadku handlu wewnątrzunijnego zaopatrzone w świadectwo zdrowia potwierdzające ich pochodzenie i status zdrowotny, a w przypadku świń świadectwo zdrowia musi być zapewnione także w obrocie krajowym. Pasza i ściółka (oraz siano i słoma) wprowadzane do gospodarstwa muszą pochodzić z wiadomego źródła. W gospodarstwie należy zapewnić  czystość i higienę w pomieszczeniach, w których utrzymywane są zwierzęta. Do dezynfekcji należy stosować środki dezynfekcyjne, które inaktywują wirus pryszczycy tj. środki o pH kwaśnym poniżej 6 lub zasadowym powyżej 9. Do gospodarstwa nie powinny być wprowadzane sprzęty ani narzędzia używane w innych gospodarstwach. Personel obsługujący zwierzęta powinien przestrzegać zasad higieny oraz stosować odzież i obuwie dedykowane do obsługi zwierząt. Należy również bezwzględnie przestrzegać zakazu wchodzenia na teren gospodarstwa osób postronnych – czytamy w komunikacie Głównego Lekarza Weterynarii.