Nasi przodkowie pojawili się w Europie co najmniej dwa miliony lat temu

Na stanowisku archeologicznym Grăunceanu w Rumunii naukowcy znaleźli dowody aktywności wczesnych homininów sprzed co najmniej 1,95 miliona lat.

Pierwsi praludzie byli obecni na kontynencie europejskim znacznie wcześniej, niż dotychczas sądzono. Na łamach pisma „Nature Communications” (DOI: 10.1038/s41467-025-56154-9) ukazała się praca sugerująca, że nasi praprzodkowie dotarli do Europy co najmniej 1,95 miliona lat temu. Jako dowód badacze wskazali nacięcia na kościach zwierząt sprzed 1,95 mln lat, które wydają się być wykonane za pomocą kamiennych narzędzi.

Ślady wczesnych homininów

Za badaniami stoją naukowcy z Academia Română w Bukareszcie, Ohio University oraz University of Arkansas. Prace koncentrowały się na szczątkach zwierząt znalezionych na stanowisku Grăunceanu. Miejsce to znajduje się w dolinie rzeki Oltet, a badania prowadzone tam są od lat 60. ubiegłego wieku. Ze stanowiska na przestrzeni czasu wydobyto liczne kości czy szczątki roślin.

W swoich pracach naukowcy przeanalizowali kości fauny wydobyte ze stanowiska Grăunceanu jeszcze w ubiegłym wieku. Kości te należały do strusi, łuskowców, koni czy wymarłych małp europejskich. Łącznie zbadano 4524 okazy. Wykorzystano do tego technikę zwaną trójwymiarową profilometrią optyczną. Na 20 kościach naukowcy zidentyfikowali ślady nacięć sugerujące, że powstały przy użyciu narzędzi.

Ślady znaleziono na piszczelach i żuchwach zwierząt. Według naukowców, powstały podczas zdejmowania skóry. Badacze podkreślają, że są one różne od uszkodzeń spowodowanych przez mięsożerców, deptanie lub wykopaliska. Datowanie kości pokazało, że liczą sobie one około 1,95 miliona lat. To sprawia, że Grăunceanu jest najstarszym znanym miejsce bytności naszych przodków w Europie.

Najstarsze dowody na obecność praludzi w Europie

To, kiedy pierwsi praludzie dotarli do Europy jest kwestią sporną. Najstarsze znane dowody na obecność homininów na kontynencie pochodzą z Gruzji. Na stanowisku w Dmanisi znaleziono szczątki najprawdopodobniej przedstawicieli Homo erectus sprzed 1,8 miliona lat. Znaleziono tam też kamienne narzędzia.

Badanie skamieniałości fauny z Grăunceanu, a konkretnie analizy stosunku izotopów tlenu i węgla pozwoliły zrekonstruować wzorce temperatury i opadów, sugerując umiarkowane środowisko leśno-trawiaste z wyższymi niż współcześnie sezonowymi opadami deszczu. Z kolei gatunki fauny wskazują na stosunkowo łagodne zimy.

Grăunceanu dostarcza dowodów na aktywność homininów w Europie co najmniej 1,95 miliona lat temu, przesuwając czas ich pojawienia się na kontynencie. Sugeruje również wcześniejsze rozproszenie się po Eurazji. Obecność fauny przystosowanej do w miarę ciepłych warunków oraz dowody na obfite opady sugeruje, że homininy mogły rozproszyć się w okresach interglacjalnych, gdy warunki były bardziej sprzyjające.

– Stanowisko Grăunceanu stanowi kluczowy moment w naszym zrozumieniu prehistorii człowieka – powiedziała Sabrina Curran z Ohio University. – To pokazuje, że wczesne homininy zaczęły eksplorować i zamieszkiwać różne środowiska w całej Eurazji, wykazując zdolność adaptacji, która później odegrała kluczową rolę w ich przetrwaniu i rozprzestrzenianiu się – dodała.

Źródło: Ohio University, Science X Network, fot. Dr. Sabrina Curran